NIACYNAMID – informacje, zastosowanie, kosmetyki z niacynamidem

Niacynamid, nazywany również witaminą PP lub niacyną znajduje szerokie zastosowanie w kosmetologii i medycynie estetycznej. Ze względu na swoje właściwości łagodzące i nawilżające jest tolerowany nawet przez skórę bardzo wrażliwą, wzmacniając jej barierę ochronną, redukując rumień i zaczerwienienie, a także ma działając antyoksydacyjnie i przeciwzapalnie. 

Niacynamid, czy witamina PP (określenie pochodzi od słowa „przeciwalergiczny” (Pellagra-Preventing), ze względu na to, że jej niedobór może doprowadzić do rozwoju choroby objawiającej się stanem zapalanym skóry, osłabieniem, apatią, biegunką, bezsennością, agresją i zaburzeniami koordynacji – pelagrą) to pochodna witaminy B3.  Rozpatrując ją w aspekcie chemicznym jest to połączenie dwóch związków: kwasu nikotynowego i jego amidu, które działają korzystnie na organizm człowieka. W odróżnieniu od innych witamin z grupy B, niacyna jest produkowana w organizmie wykorzystując podstawowy aminokwas – tryptofan. Należy jednak pamiętać, że są to znikome ilości, zatem tak ważna jest suplementacja lub dieta uzupełniająca niedobory witamin. 

W jakich produktach spożywczych znajdziemy witaminę B3? Najwięcej znajduje się w mięsie, rybach, jajach, nabiale, drożdżach, produktach pełnoziarnistych, orzechach, zielonych warzywach liściastych. W naszym organizmie pełni niezwykle istotną rolę – bierze udział w syntezie węglowodanów, aminokwasów i kwasów tłuszczowych, ale również hormonów płciowych. Ponadto działa antybakteryjnie, bierze udział w wytwarzaniu czerwonych krwinek, wpływa na obniżenie poziomu cholesterolu, reguluję pracę układu nerwowego, jest prekursorem koenzymów przy przemianach energetycznych komórek i syntezie składników budulcowych skóry, np. ceramidów, które są odpowiedzialne za prawidłowe funkcjonowanie bariery hydrolipidowej skóry. Światowa Organizacja Zdrowia wpisała niacynamid na listę podstawowych leków. 

Niacynamid to substancja aktywna, którą coraz częściej można spotkać w składach kosmetyków. Kosmetyki te są często dedykowane różnym potrzebom skóry, co świadczy o szerokim spektrum zastosowań i wielofunkcyjności witaminy PP. Jej działanie zależy w dużej mierze od stężenia, ale również formuły preparatu. 

• Rozjaśnienie przebarwień już istniejących i zapobieganie powstawaniu nowych – ze względu na działanie hamujące syntezę melaniny, która jest odpowiedzialna za powstawanie plam pigmentacyjnych. Wpływa również korzystnie na zmiany potrądzikowe. 
• Działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne – niacyna ma zdolność hamowania rozwoju stanów zapalnych, co szczególnie odpowiada cerom trądzikowym. Hamuje także rozwój bakterii, które bezpośrednio są odpowiedzialne za namnażanie się stanów zapalnych i zaognienie zmian trądzikowych i wyprysków. 
• Działanie nawilżające – wpływ na zachowanie prawidłowej równowagi hydrolipidowej ułatwia utrzymanie skóry w najlepszym stopniu nawilżenia , nawet najgłębszych warstw skóry. 
• Regulowanie pracy gruczołów łojowych – niacynamid wpływa bezpośrednio na prace gruczołów łojowych, przez co zapobiega nadmiernej produkcji sebum, powstawaniu wyprysków, nadmiernego przetłuszczenia cery. 
• Zwężenie porów – regularne stosowanie produktów z niacyną wpływa znacząco na zwężenie porów, wyrównując tym samym skórę, zapobiegając przedostawaniu się bakterii do głębszych warstw skóry i powstawaniu wyprysków. 
• Działanie przeciwstarzeniowe -  witamina PP spowalnia procesy starzenia się skóry, chroni przed działanie wolnych rodników, ma właściwości antyoksydacyjne. Wpływa na stymulacje kolagenu i elastyny, co sprawia, że skóra staje się widocznie wygładzona, ujędrniona i elastyczna. 
• Odbudowanie bariery hydrolipidowej – z racji, że witamina B3 bierze czynny udział w syntezie lipidów i ceramidów, poprawia się działanie warstwy hydrolipidowej, która jest warstwą ochronną skóry. 

Ze względu na szerokie zastosowanie i właściwości niacynamid jest bardzo dobrze tolerowany nawet przez skórę wrażliwą o wysokich stężeniach. Zanim jednak rozpocznie się stosowanie kosmetyków z witaminą B3 warto zapoznać się z kilkoma zasadami: 

• Stosowanie preparatów kosmetycznych w składzie z witaminą B3 warto rozpocząć od najniższych stężeń 3-5%, aby jak najlepiej przyzwyczaić skórę i zapobiec powstaniu reakcji alergicznych, zaczerwienienia. Po kilku dniach stosowania niskich stężeń, można przejść na wyższe. 
• Można także uzupełnić pielęgnację kosmetykami z niacyną początkowo co drugi dzień lub w kilkudniowych odstępach, tak aby skóra zdążyła przywyknąć, zanim wprowadzi się ją w codziennej pielęgnacji.
• Maksymalne 10-% stężenie jest dedykowane osobom ze skórą grubą, łojotokową, problematyczną, z trądzikiem i przebarwieniami. 
• Ważne, aby stosować wyłącznie jeden preparat z niacyną w codziennej pielęgnacji. 
• Można stosować kremy z witaminą B3 zarówno na dzień, jak i na noc, bez względu na rodzaj skóry. 
• Ze względu na działanie ochronne, antyoksydacyjne i przeciwstarzeniowe jest często składnikiem aktywnym w kremach przeciwsłonecznych i z filtrami UV.
• W ciężkich okresach dla skóry, np. po zimie, czy po okresie wakacyjnym, w momencie, gdy skóra wymaga znacznie więcej pielęgnacji, aby się zregenerować, warto stosować serum z witaminą B3 pod krem jako forma kuracji. 
• Niacynę znajdziemy również w składzie preparatów tonizujących i żeli do mycia twarzy, ale również w preparatach do włosów – ze względu na działanie wzmacniające. 
• Witamina B3 znakomicie łączy się z retinolem, ponieważ łagodzi jego działanie wysuszające i podrażniające. 

W tym przypadku nie ma ograniczeń. Szczególnie polecany jest jednak osobom ze skórą: 

• Suchą lub bardzo suchą, odwodnioną,
• Po okresie wakacyjnym, gdzie skóra była narażona na działanie promieni słonecznych i z wyraźnymi objawami fotostarzenia, 
• Z widocznymi przebarwieniami, zaczerwienieniem, plamami słonecznymi, 
• Wrażliwą, atopową, łatwo ulegająca podrażnieniom pod wpływem niekorzystnych czynników zewnętrznych,
• Trądzikową, łojotokową, z widocznymi bliznami potrądzikowymi, 
• Z zaskórnikami i rozszerzonymi porami, 
• Z objawami starzenia się skóry, zmarszczkami,
• Wymagającą poprawy jędrności, 
• Narażoną na nadmierne działanie czynników zewnętrznych, smog, dym papierosowy, 
• Pozbawioną blasku, szarą, zmęczoną, 
• Po zabiegach medycyny estetycznej lub podrażnioną mechanicznie. 

Obszerne zastosowanie witaminy B3 jako składnika aktywnego, a także jej uniwersalne właściwości sprawiają, że znajdziemy ją w wielu produktach i preparatach służących pielęgnacji skóry twarzy czy włosów. Znajdziemy go w kosmetykach nawilżających, regenerujących, przeciwzmarszczkowych, rozjaśniających przebarwienia i łagodzących. Możemy je znaleźć pod postacią serum, żelu do mycia twarzy, preparatów punktowych i kremów. 

Niacynamid bardzo dobrze łączy się z kwasem hialuronowym, dzięki właściwościom nawilżającym.

Dobrze współgra również z cynkiem. Cynk wspiera regeneracje skóry i gojenie się ran. Poza tym to połączenia bardzo skutecznie radzi sobie w walce z trądzikiem. 

Połączenie z retinolem zapobiega powstawaniu podrażnień i jego skutków ubocznych, ponadto następuje stymulacja produkcji lipidów, ceramidów, kolagenu i elastyny. 

Nie należy natomiast łączych niacynamidu z kwasami np. AHA i BHA, ze względu na różnice w pH, a tym samym obniżyć jego skuteczność. Podobnie z witaminą C w postaci kwasu askorbinowego. W wyniku tego połączenia może powstać kwas nikotynowy, który podrażnia skórę i daje działanie odwrotne do pożądanego. Bez problemu można natomiast stosować pochodne witaminy C, które zapewnią odżywienie i rozjaśnienie skóry.